Bankaya ekspertiz hizmeti vermek…

Bankaya ekspertiz hizmeti vermek…
Abdullah Hocam Selamun Aleykum

Bu seferki sorum Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı (Ekspertiz) hakkında olacak. Şu anda bir Gayrimenkul Değerleme Firmasında değerleme işi yapıyorum ve başka bir iş yapma şansım da çok az diyebilirim. Fakat kafamı kurcalayan bazı sorular var, bu yüzden de çok sıkılıp bunalıyorum ve işten ayrılmak üzereyim. Size danışmak istedim. Benim yaptığım iş haram olabilir mi? İş tanımı şöyle; siz bir gayrimekul satın almak istediğinizde bankadan kredi almanız gerekirse, banka gayrimenkulun değerinin tespiti için bağımsız çalışan gayrimenkul değerleme firmalarını görevlendiriyor ve onlardan hizmet satın alıyor. Firmada çalışan Uzmanın kanaatine göre gayrimenkulun değeri ortaya çıkıyor ve bu değere göre kredilendiriliyorsunuz. İşte ben tam bu noktada, yani gayrimenkule değer biçme noktasında çalışıyorum. Sonuçta vatandaşın faizle ev almasına veya şirketlerin ipotek karşılığı kredi kullanmasına aracılık etmiş olmuyor muyum? (Çoğunlukla Bankasya ile çalışıyoruz)

İkinci husus, Rüşvet vermeden bir kişinin alması gereken hizmet verilmiyor ya da kasıtlı olarak bir çok zorluklar çıkarılıyorsa bu durumda nasıl davranmak gerekir?

Üçüncü husus; şirketin ortaklık yapısı hakkında. Şirketin 7 ortağından biri Yahudi ve bir diğeri ise inançsız. Ben şirket çalışanıyım. Diğer Şirket çalışanlarının da hiçbiri farzları yerine getiren şahıslar değil. Dünya görüşleri ve yaşam tarzları çok farklı. Ben onların arasında tek başıma kalıyorum. Öğlen namazlarımı çoğu zaman eve gidince ikindiyle beraber cem etmek zorunda kalıyorum. Bazen de öğlen yemek yemeyip, yakındaki bir camiye gidiyorum. Ofis içerisinde namaz kılma imkanım yok gibi. Yine de şartları oluşturmaya çalışıyorum. Bu koşullarda, bu işyerinde devam edip, yaşam tarzımla örnek olmaya çalışmak, islamı sevdirmek veya benimla aynı görüşlere sahip bir iki personeli daha istihdam etmek suretiyle bu ortamda dahi varolmak gibi bir yol mu seçmeliyim, yoksa derhal bu ortamdan uzaklaşıp rızkımı başka yerde mi aramalıyım? Bu arada şirket ortaklarından birisi benim yakınım. Onun hem ısrarı ile ve hem de bana yardımcı olmak isteğine vefa etmek maksadı ile bu işyerindeyim. Bu firmada güveneceği bir kişi olmasını istiyor ve bana çok güveniyor.

Aleyküm selam ve rahmetullah,

Değerli kardeşim hassasiyetiniz için Allah razı olsun. Şüphesiz yaşadığımız şartları ve ortamları çoğu kez biz oluşturamıyoruz. Bu durumda tabi ki her inanan insan bir takım sıkıntı ve zorluklarla karşı karşıya kalıyor. Böyle durumlar için şu güzel ölçü bize yol göstermeli: “Tümünü gerçekleştirmediğinin, tümü terkedilmez.” Yani hayatın çeşitli alanlarını inanmayanlara ya da inancında sıkıntı olanlara terkedip bir kenara çekilmek çözüm olamaz. Tabi ki diğer taraftan “temel ve vazgeçilmez” değerlerimizi yok ederek ne pahasına olursa olsun devam edeceğim anlayışı da doğru değildir.

Böyle şartlarda kesin farzları ve kesin haramları iyi bilmek bunlardan taviz vermemek, diğer hususlarda ise şartlar ve gücümüz elverdiğince yerine getirmek günümüz şartlarında çözüm olabilir.

Bu çerçeve içerisinde sorularınıza cevap vermeye çalışacağım:

– Ekspertiz hizmeti genel anlamda dine aykırı değildir. Ancak tabi ki bankalarla olan ilişkiyi imkan dahilinde en aza indirmeye çalışmalıdır. Sadece faizsiz finans kuruluşlarıyla çalışan bir şirket bulabilirseniz orada çalışınız. Uygun bir iş buluncaya kadar işinize devam edin.

– Rüşvet yani hakkın olmayan bir şeyi yetkili kişiye bir takım menfaatler sunarak elde etmek dinimizce yasaklanmıştır. Kur’an-ı Kerim’de Rabbimiz şöyle buyurmaktadır:
“Mallarınızı aranızda haksız sebeplerle yemeyin. Kendiniz bilip dururken, insanların mallarından bir kısmını haram yollardan yemeniz için o malları hakimlere (idarecilere/yetkililere veya mahkeme hakimlerine) vermeyin. (Bakara-188) Yine Peygamber Efendimizin de rüşveti hadislerinde yasakladığı açıktır.

Bununla birlikte toplumumuzda malesef hala rüşvetin yaygın olduğu bir gerçektir. Rüşvetin engellenebilmesi için Prof. Dr. Hayrettin KARAMAN şu tedbirleri önermekledir:

“Alınacak tedbirler sonucunda bu rezalet tamamen ortadan kalkmasa bile nisbeten azalması ve halkın bu yüzden daha az mutazarrır(zarara uğrayan) olması sağlanabilir. Bu tedbirleri şöylece sıralamak mümkündür.
a) Eğitimin bütün kademelerinde ciddi, etkili ve sürekli din ve ahlâk eğitimine yer vermek.
b) Rüşvet alan ve başka çaresi olduğu halde rüşvet veren kimselere etkili cezalar vermek.
c) Çalışanların insanca ve normal seviyede bir hayat sürmelerini sağlayacak maaş ve ücret almalarını sağlamak.”(1)

Ancak bazı alimlerimiz -başkasının hakkını yememek şartıyla- meşru hakkını ya da alması gereken hizmeti normal yollardan alamayan bu konuda önüne kasıtlı güçlükler çıkarılan bir kişi rüşvet vermek zorunda kalırsa bu durumda esas sorumluluğun rüşveti alanın olacağını belirtmişlerdir.

– Belirttiğiniz şartlar içerisinde işyerinde çalışmanız uygun görünmekte. Orda kalıp inancınız. ahlakınız ve şahsiyetinizle; işinize gösterdiğiniz titizlikle oradakilere örnek olmanız daha doğru olacaktır inşaallah. Anladığım kadarıyla biraz titizlik gösterince namazları vaktinde kılmanız mümkün görünüyor. Ayrıca ilk paragrafta belirttiğim kriterleri de dikkate alınız. İnşallah borçlarınızı da en kısa sürede ödemeniz mümkün olur. Rabbimizin zamanla hangi kapılar açacağı belli olmaz. Yeter ki siz samimiyetinizi ve çizginizi bozmayınız.

Rabbim hepimizin yardımcısı olsun.

Allah’a emanet olunuz.

(1) http://www.hayrettinkaraman.net/kitap/helalharam/0164.htm